Istorija, umetnost i nauka flaše vina

Istorija flaše vina je fascinatna i duža nego što mislite. Seže do 6000. godina pre nove ere, kada se u Gruziji pojavljujuju velike zemljane amfore kvevri koje su bile zakopane u zemlju. U savremenom tumačenju to su velike saksije koje su sa unutrašnje strane premazane sa pčelinjim voskom. One su se koristile za čuvanje i starenje vina. Posuda je bila oblika jajeta i zakopavala se u zemlju ili u vinski podrum i proizvodila je vino sa visokim sadržajem tanina. I ako je tradicija bila napuštena vešti gruzijski i italijanski vinari su je ponovo vratili u život.

Amfore

Usledile su amfore koje su izmislili stari Egipćani, koje su svoju naveću upotrebnu vrednost imale u vreme antičke grčke i Rimskog carstva. Amfore su imale veliki broj varijacija. Ipak imale su neke zajedničke stvari. Okrugao oblik sa suženim dnom i dve ručke koje su olakšavale transport. Vrat amfore je bio okrugao i izdužen kako vazduh ne bi bio u kontaktu sa vinom. Dno koje je bilo suženo imalo je ulogu skupljanja sedimenata, a sa druge strane moglo je lako da se zakopa u zemlju ukoliko je trebalo da se duže čuva. Prvobitno čepovi su bili od gline, dok kasnije nisu počeli da se koriste čepovi od plute, koji su bolje čuvali vino.

Drveni burići

Narod Galije, koji je naseljavao današnju Francusku, Belgiju, Luksemburg, deo Nemačke i deo severne Italije. Zaslužan je za sledeću tehlošku inovaciju u čuvanju vina. Ta inovacija su bili drveni burići. Drvena burad su bila lakša za kopneni transport, dok su anfore bile lakšte za transport morem. Tako sa širenjem Rimskog carstva, širio se i način pakovanja vina u burad. Razlog je jednostavan, rimska vojska je sa sobom nosila zalihe vina, tako da se novo pakovanje vina u buradima proširilo sa rimskim osvajanjima.

Rimljani su shvatili da različite vrste drveta od kojih su napravljena burad različito utiče na vino, menjajuću njegov ukus i sadržaj tanina. Drvena burad su za razliku od amfore propuštaju vazduh, što omogućava određenu oksidaciju. I ako je starenje u hrastovim buradima danas od presudnog značaja, za proizvodnju mnogih vina. Njihovo otkriće je više bilo sreća nego, deo plana i unapređivanja kvaliteta vina. Starenje i upoznavanje procesa sazrevanja vina u hrastovim burićima, tek je tada počelo a usavršavanje je trajalo u narednim vekovima.

Peć na ugalj

Izum peći na ugalj u 17. veku omogućio je proizvodnju stakla. Ubrzo se proizvodnja razvila u pravcu da staklo nije bilo krto, tako da su se pravile i boce u koje se pakovalo vino. Vino se i dalje čuvalo u burićima , ali za krajnju prodaju i prevoz su se koristile boce.

Moderna flaša

Ser Kinel Digbi avanturista, diplomata, filozof i astrolog je ”otac moderne flaše vina”. U početku su boce imale debela dna i kratke vratove. Kasnije se vrat izdužio i dno se smanjivalo, tako da već od 1820 imamo oblik moderne vinske boce, kakvu danas poznajemo. 1821. godine kompanija Ricket iz Bristola je patentirala mašinu za pravljenje boca koje su iste veličine i u obliku koji je prepoznatljiv i danas.

Danas je većina proizvodnje boca automatizovana, mada se neke boce i dalje rade ručno i koristi se tradicionalni način za njihovo pravljenje. Bez obzira da li su napravljene automaski ili ručno proizvodnja počinje sa ”postupkom sa vrućim krajem” u kom se staklo topi na 1.450 stepeni Celzijusa. Istopljena staklena masa se u viskoznom stanju razliva u kalupe oblika boca a zatim se hladi. Karakteristično za današnje boce je da imaju od 15% do 50% recikliranog stakla.

Velićina boce

Velićina flaše vina je posebno bitna, kada je reč o bocama za vino. Kiseonik ima veliki uticaj na vino i ako je koristan u procesu sazrevanja vina. Ukoliko ga ima previše, može biti štetan i dovesti do kvarenja vina. ” Ouillage” je francuski izraz za nivo punjenja ili prostor u kome se nalazi vazduh između vina i pampura.

Čepovi za vino ne formiraju hermetički zatvorenu flašu, tako da tokom vremena jedan deo tečnosti iz flaše isparava. Kako se nivo vazduha povećava, tako raste mogućnost da vino može biti izloženo štetnoj oksidaciji. Iz tog razloga neki ljudi su skloni da tvrde da su magnum boce (veličina oko 1,5 litara) pogodnije za čuvanje vina. Razlog je što je količina vina u magnum boci duplo veća od standarne boce, tako da na isti gubitak tečnosti, vazduh deluje sa duplo većom količinom vina. Bez obzira da li pijete iz standarne boce, magum ili neke druge veličine, bitno je da uživate u svakoj kapi.

” Vino je sunce u boci ” – kaže francuska poslovica.